سلامتي ارزش است

اختلال بيش فعالي (ADHD) كه به اختصار اختلال كم‌توجهي-بيش‌فعالي ناميده مي‌شود، طيف وسيعي از اختلالات رفتاري را شامل مي‌شود كه با كمبود توجه و تمركز، بيش‌فعالي و ناتواني در كنترل تكانشگري مشخص مي‌شوند.

علل ADHD

والدين كودكي كه اخيراً به اين بيماري مبتلا شده است، ممكن است خود يا نحوه‌ي فرزندپروري‌اش را سرزنش كنند، اما اغلب اوقات علت اين بيماري اصلاً به فرزندپروري مربوط نمي‌شود.

با اين حال، شيوه‌ي تربيتي والدين و محيط، تا حدودي، ممكن است مسئول بدتر شدن مشكلات رفتاري كودك باشند.

عوامل خطر ADHD

هيچ علت قطعي براي شروع ADHD در كودك يافت نشده است. با اين حال، عوامل زير ممكن است در افزايش خطر ابتلا به اين بيماري نقش داشته باشند:

1. آناتومي يا عملكرد تغيير يافته مغز - اسكن‌هاي مغزي نشان داده‌اند كه برخي از نواحي مغز، به ويژه نواحي مرتبط با فعاليت و دامنه توجه، در بين كودكان و بزرگسالان مبتلا به ADHD متفاوت است. (1) برخي مطالعات نشان مي‌دهند كه لوب پيشاني مغز (در جلوي مغز قرار دارد) در بين افراد مبتلا به ADHD متفاوت است. اين ناحيه مربوط به تصميم‌گيري است. همچنين ممكن است اختلال در انتقال‌دهنده‌هاي عصبي مانند دوپامين و نورآدرنالين در مغز وجود داشته باشد. اين انتقال‌دهنده‌هاي عصبي، پيام‌رسان‌هاي شيميايي مغز هستند. (2)

2. ژنتيك - ADHD گاهي اوقات ممكن است ارثي باشد. مطالعاتي وجود دارد كه چندين ژن مرتبط با علت ADHD را يافته‌اند. (1)

3. مرد بودن - پسران و مردان بيشتر از دختران و زنان در معرض خطر ابتلا به ADHD هستند. اين مي‌تواند به دليل عوامل ژنتيكي يا عوامل هورموني باشد. مطالعات نشان مي‌دهد از آنجايي كه ADHD معمولاً با علائم خشونت و بيش‌فعالي همراه است، بسياري از دختراني كه نوع غالب ADHD از نوع بي‌توجهي دارند، ممكن است هنگام تشخيص، از تشخيص آن غافل شوند. اين دختران اغلب در بزرگسالي يا بزرگسالي اين بيماري را نشان مي‌دهند. (2)

4. سوء مصرف مواد مخدر، مصرف الكل و سيگار كشيدن مادر - برخي مطالعات نشان داده‌اند كه زنان بارداري كه سيگار مي‌كشند، الكل مصرف مي‌كنند يا از داروهاي تفريحي استفاده مي‌كنند، در معرض خطر بيشتري براي به دنيا آوردن كودكاني هستند كه در آينده به ADHD مبتلا مي‌شوند. آسيب‌شناسي دقيق پشت اين ارتباط به خوبي مشخص نيست. با اين حال، گمان مي‌رود كه اين نوع سوء مصرف در رحم يا در رحم، فعاليت عصبي را كاهش مي‌دهد و مواد شيميايي پيام‌رسان عصبي، يعني انتقال‌دهنده‌هاي عصبي را تغيير مي‌دهد. زنان بارداري كه در معرض سموم محيطي قرار دارند نيز در معرض خطر به دنيا آوردن نوزاداني هستند كه ممكن است به ADHD مبتلا شوند. (1)

5. قرار گرفتن در معرض سموم - كودكان نوپا و پيش دبستاني كه در معرض سموم و مواد سمي محيطي قرار دارند، در معرض خطر بيشتري براي مشكلات رفتاري نيز هستند. از جمله موارد قابل توجه، قرار گرفتن در معرض سرب از رنگ و لوله‌هاي ساختمان‌هاي قديمي است كه با دامنه توجه كوتاه و رفتار خشونت‌آميز در برخي از كودكان مرتبط دانسته شده است. (1)

6. آسيب مغزي ناشي از ضربه - آسيب مغزي نيز در برخي مطالعات با ADHD مرتبط دانسته شده است. با اين حال، تعداد كودكاني كه دچار چنين آسيب‌هاي مغزي شده‌اند، براي توضيح شيوع رو به افزايش ADHD بسيار كم است. (3)

7. افزودني‌ها - برخي از افزودني‌هاي غذايي مانند مواد نگهدارنده و رنگ‌هاي مصنوعي با تشديد و افزايش خطر ابتلا به ADHD مرتبط بوده‌اند. تحقيقات دقيق در اين زمينه ضروري است زيرا هيچ مدرك قطعي وجود ندارد. (1)

8. قند - مطالعات و باور رايج مي‌گويد كه قند اضافي در رژيم غذايي كودك اغلب منجر به مشكلات رفتاري مي‌شود. با اين حال، مطالعات دقيق نشان داده‌اند كه هيچ ارتباطي بين قند اضافي در رژيم غذايي و افزايش خطر ابتلا به ADHD يا حتي بدتر شدن علائم در كودكان مبتلا به ADHD وجود ندارد. (3)

9. عدم تحمل غذايي - عدم تحمل غذايي خاصي مانند شير، گندم و آجيل نيز با افزايش خطر ابتلا به ADHD مرتبط دانسته شده است. (2)

10. قرار گرفتن در معرض تلويزيون - نگراني‌هايي وجود داشته است مبني بر اينكه قرار گرفتن بيش از حد در معرض تلويزيون در سنين پايين ممكن است منجر به افزايش خطر ابتلا به ADHD شود. اگرچه هيچ مطالعه‌اي وجود ندارد كه واقعاً اين ارتباط را اثبات كند؛ شواهدي وجود دارد كه نشان مي‌دهد قرار گرفتن بيش از حد در معرض تلويزيون ممكن است منجر به بي‌توجهي و خطر ابتلا به ADHD در مراحل بعدي زندگي شود. (2)

11. ساير عوامل خطر - اين موارد شامل تولد زودرس قبل از 37 هفته بارداري و تولد با وزن كم هنگام تولد است. آسيب مغزي در رحم يا در چند سال اول زندگي يا اختلال شنوايي نيز با ADHD مرتبط است (2)